Багштан
Санджиева Бося Михайловнад тусхагдҗана
Багш гисн үгд
Әрүн чинр бәәнәл,
Буйнта эгч мет
Әмдрлдм ачур дурдла.
Җивр урһадг билгтә,
Җид мет келтә,
Җигтә соньн заңта,
Җивхлңтә ачта багшм.
Олн эӊкр сурһульчнртан
Ончта медрл заадг,
Оньдин әрүнәр бәәдг
Олнд тоомсрта багшм.
Эк-эцкнрин зальврлһн
Ээлтә хәәртә үрм,
Элгнәннь килмҗ болад,
Эк-эцкиннь үг соңсад,
Эндү угаҺар өсич.
Ут нас зүүҗ
Ухарльг күн бол.
Олнд тус күргҗ,
Оньдин тоомсрта йов.
Сәәнд бичә зуҺуд,
Мууг бичә даҗр!
ЦугтаҺинь алд күндлҗ,
Сарул хаалҺар йов!
Төрскндән нерәдсн магтал
Хәәртә ик орчлңд
Хальмг күн үүдсмн.
Идгтә Һазр хәәҺәд,
Итклтә Һазрт бүүрлсмн.
Заята Зүн Һарасн нүүсн
Зовлң эдлсн аав-ээҗнр
Күцц кишгтә әмдрлән хәәҺәд,
Кишгтә Иҗл Һолд бәәршлсмн.
Әрүн чинртә Әрәсәд орҗ,
АйтаҺар өмн үзгинь хадҺлҗ,
Парнцст, немшнрт болвчн
Төрскән шүүгдсн уга.
Седклтә улан залатнр
Сүркә Сталинә нилчәр
Сиврт зовлң эдләд,
Садн-элгән геесмн.
Олн җил хооран
Эдлсн зовлң мартгдшго
Төрскән шинәс тосхад,
Таралңгин орнд күрхвидн!
Дөрвн үйин туршарт
Дүмбр кевәр бәәсн
Эңкр мана ТаңҺч
Төвкнүн бәәдләр җирҺтхә!
Ээлтә мана өвкнр,
Теңгрин өвчн уга бәәтн.
Ачнр-зеенртн болхла,
Алтн җола эргүлх!
«Байр» гидг сурҺульчнрин багин частр
Школын җирҺлин кемд
Шунҗ көдлдг баҺчуд
Тедниг кергәрнь шалҺҗ
Туурулҗ әмтн магтна.
Давтвр: Баглрад цуҺар хурҗ,
Бахмҗ седкл зүүнә.
«Байр» мана дурн гиҗ
Байрлад күүкд келнә.
Ухата күүкд, көвүд
Уралан дәврҗ шунна.
УхаҺинь наадкснь дахҗ,
Урудҗ өмәрән йовцхана.
Тоомсрта өвкнр, таднд
/Мана өвкнрин тууҗ/
Көөрк, мана өвкнр,
Кезә эдн җирҺхв?
Цуг җирҺлиннь хаалҺдан
Цусн, харш, үкл үзцхәв.
Нег харалта өрүн
Наркомин зәрлг атхсн
Шүрүтә салдс ирәд,
Шин зәңг зарлв.
Муульта хальмгуд ниргәд,
Машин деер суулдв.
Киитн Сивр хәләлҺәд,
Көөрксиг күчәр туулҺв.
Юңгад мадниг туулҺҗахмб?
Юунас көлтә хараҗахмб?
Альд одад тусхвидн?
Төрскән кезә үзхвидн?
Махлата малмуд мет
Малын вагонд йовна
Манахс, көөркс, уульдад,
Маанян умшад зальврна.
Таньдго Һазрин йиртмҗ
Төөрсн гиичнрән тосв.
Төвшүн заңта хальмгуд
Тенлго цугнь даав.
Зовлң санхла, чееҗ дүүрдг
Зальврҗ көгшдүд амлна.
Зовлңта арвн Һурвн җил
Заяч маднд яҺад заясмб?
Көк булгин усндан
Көндлң аҺу теегтән
Күрсндән хальмгуд байрлад,
Кишгтән хәрү нәәлцхәв.
Тадн, эңкр үйнр,
Туурмҗта медәтнриннь
Туслң селвгинь соңсад,
Тевчәд-таалад күндлтн.
Тоомсрта мана аав-ээҗнр,
Тенд киитн Сиврт
Түрү-зүдү тесснтн
Тадндан ханлт өргҗәнәвидн.
Келн-улсин театр
Келн-улс болҺнд
Заңшал, авъяс бәәнә.
Кишгтә хальмг улст
Соньн сойл бәәнә.
Хальмг улсин сойл
Хамгин үнтәд тоолгдна.
Хальмг үндсни театр
Хөвтә хаалҺар җирҺнә.
Байр, зовлң, үүмә
Билгтә артистнр үзүлнә.
Бахмҗта седклтәһәр әмтн
БайртаҺар театрт одна.
Оньдин дөрвн цагт
ХәләҺәчнрин оньг авлтн!
Олн Деедс Бурхд
Хөв евәх болтха!
Теегин айс
21-гч тойгта бичкдүдин садт тусхагдҗана
Өвәрцтә Аршан селәнд
Олнд нерән туурулсн
«Теегин Айс» нерәдлҺтә
Бичкдүдин сад талвана.
Энүнд байн дамшлтта
Билгтә улс көдлнә.
Өкәр хәләцтә күүкдиннь
ОюҺинь эдн гүүдүлнә.
Үрн болҺн онц
Эврә заң-авъяста
Илвтә түлкүр олҗ
Эрдм-сурҺуль дасхна.
«Теегин Айст» күүкд
Төвкнүн кевәр бәәнә.
Соньн цәәлҺвринь соңсад,
СурҺульта болх саната.
Эңкр заводм делгртхә!
Хәәртә Хальмг Таңһчд
Хамгин түрүн болсн
Олнд нерән туурулсн
«Одн» нертә ачта завод.
Тоомсрта мана ахлач —
Таралңгин җирһлин тосхач!
Заводын цуг көдләчнрнь —
Заягч седклтә төрскнч улс.
Таңсг өвәрц заводм
Төрскндән тусан күргҗ,
Кесг үйин туршарт
Күндтәд тоолгдҗ йов!
Алия Басхаева, «15-ч дундын сурһулин школ» гидг МБОУ-н хальмг келнә болн литературин багш
